"Gdyby na wielkim świecie zabrakło uśmiechu dziecka,
byłoby ciemno i mroczno. (...)
Ten jeden mały uśmiech rozwidnia życie."
J. Ejsmond

Logopeda:

mgr Bożena Chrzanowska-Stróż

e-mail: bozena.chrzanowska@psp4.radom.pl

mgr Katarzyna Głuch
e-mail: katarzyna.gluch@psp4.radom.pl

Logopedia jest nauką o kształtowaniu prawidłowej mowy, usuwaniem wad wymowy oraz nauczaniu mowy w przypadku jej braku lub utraty.

Logopeda szkolny oferuje pomoc w zakresie:

• profilaktyki,

• diagnozy,

• terapii logopedycznej

Zadania logopedy:

• kształtowanie prawidłowej mowy, czyli dbanie o prawidłowy jej rozwój pod względem fonetycznym, gramatycznym i leksykalnym,

• usuwanie wad wymowy (mówienie i rozumienie),

• usuwanie zaburzeń głosu,

• usuwanie trudności w czytaniu i pisaniu.

Jak pracuje logopeda szkolny?

• według opracowanego przez siebie, autorskiego programu dla klas „0” Pobawmy się razem; raz w miesiącu w oddziałach zerowych prowadzone są zajęcia grupowe, których celem jest usprawnienie narządów artykulacyjnych, ćwiczenie słuchu fonematycznego, usprawnienie funkcjonowania zmysłów i koordynacji między nimi.

• we wrześniu każdego roku w klasach zerowych i pierwszych przeprowadza logopedyczne badania przesiewowe, dzięki którym wyłaniane są dzieci z wadami wymowy.

• terapia poprzedzana jest diagnozą. Na zajęcia zapraszani są rodzice, by systematyczne otrzymywać wskazówki do pracy z dzieckiem w domu, gdyż tylko ścisła współpraca z opiekunami, ich systematyczność i rzetelność prowadzi do sukcesu

Zabawy logopedyczne usprawniające narzady mowy, sluch fonematyczny

CHORY JAŚ

Dziecko jest chorym Jasiem. Ma kaszel – kaszle. Samochodem jedzie do niego lekarz – brr. Podaje Jasiowi lekarstwa – przełykanie. Chłopiec musi wypłukać gardło – przechyla głowę i płucze, chrapiąc. Po wyjściu doktora mama śpiewa synkowi kołysankę – aaa. Wreszcie Jaś usypia – chrapie.

ECHO

Dzieci wołają  głoski i powtarzają je ciszej (tak jak to robi echo). Inna wersja: rodzic mówi jakąś głoskę głośno - dziecko powtarza jak echo ciszej.

POŻAR

Dziecko strażak na umówiony sygnał jedzie do pożaru, na sygnał wyskakuje z wozu i gasi pożar, naśladując na zmianę szum wody: szszsz i syczenie ognia: sss. Następnie staje się obserwatorem i klaszcze w dłonie, gdy słyszy szum wody, przestaje, gdy słyszy szum ognia – dźwięki wydaje rodzic.

HUŚTANIE  ZABAWKI

Dziecko leży płasko na plecach. Na brzuch kładziemy mu książkę, a na nią maskotkę. W czasie wdechu zabawka musi unieść się do góry, przy wydechu opada. Aby zabawka nie spadla z huśtawki wdech i wydech musza być wolne. 

ZEGAR

Tłumaczymy dziecku, ze język to wskazówka zegara. Otwarta buzia symbolizuje tarcze zegara. Prowadzący podaje ułożenie wskazówki: góra - czubek języka do górnej wargi, dół - język do dolnej wargi, prawa strona - język do prawego kącika ust, lewa strona - język do lewego kącika ust. Wskazówka może tez chodzić dookoła.

JĘZYK NA SPACERZE

Język idzie na spacer i zwiedza jamę ustna. Najpierw dotyka do górnej i dolnej wargi, do kącików ust, chowa się. Następnie zwiedza wnętrze buzi: dookoła wewnętrznej strony warg, zewnętrznej i wewnętrznej strony zębów, gardła.

KONIK

Dzieci staja się konikiem. Kląskając językiem naśladują bieg konia (najpierw wolno, później przyśpieszają). Konik staje się głodny i żuje siano. Najedzony z radości parska.

KRÓWKA

Tłumaczymy dziecku, ze jest krówką stojącą na łące. Krówka mucząc wita się z innymi. Następnie zaczyna jeść trawę: ruchy szczeki na boki, do przodu, do tylu. Następnie wystawia swój długi język i dotyka nim do nosa, brody, prawego policzka, lewego policzka.

PORZĄDKI W BUZI

Opowiadamy, ze język postanowił zrobić porządek w buzi. Najpierw czubkiem umył wewnętrzna stronę prawego policzka, później lewego. Następnie wyczyścił podniebienie, dziąsła, wewnętrzną stronę zębów i zewnętrzną, wargi(oblizywanie).

ŻÓŁW

Mówimy dziecku o żółwiu. Tłumaczymy, ze buzia to skorupa, język - głowa. Żółw obudził się i postanowił sprawdzić jaka jest pogoda. Wystawia głowę i patrzy (dziecko przez złączone zęby wysuwa język). Okazuje się, ze pada deszcz, wiec szybko chowa się do skorupy. Za chwilę znów wychodzi, ale wystraszył się psa i znowu chowa głowę. Ciekawy, co się dzieje wygląda ze skorupy.

MYCIE ZĄBKÓW

Opowiadamy, ze jest wieczór i pora umyć ząbki. Język będzie szczoteczka, która czyści zewnętrzna i wewnętrzna stronę zębów. Następnie pora wypłukać buzie. Nabieramy do buzi dużo wody (powietrza) i wypuszcza je. Następnie nabiera troszkę wody i płucze ząbki (przepychając powietrze z jednego do drugiego policzka). Na koniec ściąga wargi i przesuwa je w jedna i druga stronę

Porady logopedyczne

Rodzicu:

1.      Zwróć uwagę na sposób oddychania dziecka. Wdech i wydech przy spoczynku lub milczeniu powinien się odbywać przez nos. Jeśli przy oddychaniu osoba ma otwartą buzię, powinno Cię to zaniepokoić.

2.     Zwróć uwagę, czy dziecko reaguje na aktywność uczuciową i słowną otoczenia. Z początku jest to uśmiech, ruch rączki, przegięcie ciała. Brak tych reakcji może świadczyć o problemach słuchowych lub komunikacyjnych.  Absolutnie nie wolno krępować dziecka w reagowaniu na aktywność otoczenia.

3.     By dobrze mówić, trzeba dobrze słyszeć. Jeśli musisz powtarzać polecenia lub prośby wydawane dziecku, sprawdź, co z jego słuchem. Dobry odbiór komunikatu, prawidłowe funkcjonowanie słuchu, to połowa sukcesu.

4.     Mówiąc do dziecka, nie spieszczaj form wyrazów. Tylko prawidłowa wymowa i zachowanie poprawnych form gramatycznych dadzą pożądany efekt w postaci prawidłowej wymowy. Do dziecka należy zwracać się wolno, dokładnie i wyraźnie.

5.     Zwróć uwagę na język, wargi, policzki, podniebienie miękkie i ułożenie zębów. Jeśli masz wątpliwości co do ich ułożenia, wielkości czy ruchliwości, udaj się do specjalisty po konsultacje. Nie zaniedbuj chorób uszu, powiększonych migdałków, gdyż nie leczone mogą powodować niedosłuch.

6.      Karm dziecko piersią najdłużej, jak się da, najlepiej do pierwszego roku życia. Pokarmy stałe podawaj łyżeczką, a dodatkowe płyny z kubka z  dzióbkiem.

7.      Ucz dziecko gryzienia od momentu, gdy tylko zaczniesz podawać pokarmy stałe. Gryzienie marchewki, jabłka, skórki od chleba wpływa na prawidłowe połykanie pokarmów, ułożenie zębów i prawidłowe ruchy języka.

8.     Zrezygnuj ze smoczka. Jest on przyczyną wadliwego zgryzu, infantylnego połykania pokarmów. Jeśli podajesz dziecku do picia soki lub wodę z cukrem, szczególnie w nocy, smoczek dodatkowo przyczynia się do tworzenia próchnicy zębów u dziecka.

9.     Czytaj dziecku jak najwięcej książek od samego początku, samemu bawiąc się czytaniem. Modeluj głos, zmieniaj intonację. Dziecko w ten sposób nauczy się rozpoznawać różne emocje, zanim samo będzie świadomie ich używać.

10.                       Wprowadź do zabawy gimnastykę buzi i języka, dmuchanie, naśladowanie i słuchowe rozpoznawanie dźwięków z toczenia, głosów zwierząt. Ćwiczenia logopedyczne nie muszą być nudne! Niech to będzie zabawa dla Ciebie i dziecka. Dodatkowo będzie to czas, jaki spędzacie razem i to już jest sukces.

11.                       Ćwiczenia wykonujcie systematycznie, wtedy przyniosą oczekiwany efekt. Ćwiczyć można zawsze i wszędzie, nie musi się to odbywać w wyznaczonym, ustalonym czasie. Jest to nawet niewskazane, gdyż dziecko nie powinno traktować takich ćwiczeń jak obowiązku.

12.                       Jeśli Twoje dziecko jest leworęczne otocz je specjalną opieką. Nie  wolno zmuszać go do posługiwania się prawą ręką, gdyż mogą wystąpić zaburzenia mowy.

13.                       Nie gaś naturalnej skłonności dziecka do mówienia z obojętnością. Słuchaj je uważnie, zadawaj dodatkowe pytania, jednak nie zasypuj dziecka lawiną pytań – tylko jedno pytanie w danym momencie.

14.                       Dziecko musi czuć, że jest kochane i  akceptowane!

W przypadku pytań, wątpliwości zawsze można skorzystać z porady logopedów pracujących w naszej szkole – I piętro, gabinet nr 124.